کولرهای گازی (اسپلیت یونیت) مطابق چرخه تبرید تراکمی کار میکنند. در این چرخه گرما از منبع سرد گرفته شده و در منبع گرم دفع میشود. مطابق قانون دوم ترمودینامیک این کار به صورت طبیعی رخ نمیدهد و برای انجام آن باید کارفیزیکی انجام داد.
داخل یونیت خارجی دستگاه که کندانسینگ یونیت خوانده میشود یک کمپرسور گاز، یک کندانسور و یک فن خنککننده وجود دارد که عملکرد آن همانند یخچال و فریزر میباشد. کمپرسور، گاز کم فشار دما پایین را از اواپراتور مکش کرده و آن را متراکم میکند. با متراکم شدن گاز، دما و فشار آن افزایش مییابد. این گاز برای کاهش دما به کندانسور فرستاده میشود. با عبور گاز داغ از کویلهای کندانسور و عبور پر سرعت هوای محیط از روی لولهها توسط فن، این گاز پرفشار تبدیل به مایع پرفشار و نسبتاً داغی میشود. با عبور این مایع پرفشار از لوله مویین، فشار و دما به شدت افت کرده و تبدیل به یک مایع کم فشار دما پایین میشود. این مایع کم فشار از کویلهای اواپراتور عبور داده میشود و به دلیل پایین بودن نقطه جوشش آن به سرعت گرمای محیط را به خود جذب کرده و تبدیل به گازی کم فشار میشود. این گاز کم فشار برای ادامه چرخه دوباره به کمپرسور بازگردانده میشود.
کولرگازی دارای اینورتر (Inverter) یا کم مصرف
نسل جدید کولرهای گازی یا اسپلیتها، کولرهای گازی دارای اینورتر یا مبدل میباشد؛ که خود بر دو نوع هستند
1- سیستم کنترلی آنها با جریان مستقیم (DC) ولی موتور آنها با جریان متناوب (AC) همان برق شهر کار میکنند
2- سیستم کنترلی و موتور جریان مستقیم (DC) کار میکنند
در حقیقت اینورتر با استفاده از دو پارامتر ولتاژ و فرکانس باعث تغییر سرعت موتور کمپرسور میشود. در سیستم قدیمی کمپرسور هنگام استارت آمپر بسیار بالایی را حدود ۲۰ آمپر نیاز دارد و بعد از استارت به برای ادامه کار به آمپری حدود ۱۰ نیاز دارد که با رسیدن به دمای تنظیم شده در ترموستات کولر از کار افتاده و هنگامی که دما بین ۱ تا ۳ درجه افزایش یا در گرماسازی کاهش یافت کمپرسور استارت خوده و کار خود را مجدداً تا رسیدن به دمای مطلوب ادامه میدهد اما با توجه به مصرف و استهلاک بالا در استارت اولیه مصرف انرژی افزایش چشمگیری خواهد یافت که دما پیوسته در نقطه تنظیم شده ثابت باقی بماند. نتیجه فشار ضربهای و پیوسته به موتور و شبکه سیمکشی و برق رسانی است اما واحدهای اینورتر جریان مستقیم شامل یک درایو فرکانس-متغیر هستند که میتواند سرعت راه اندازی و ادامه کار الکتروموتور کمپرسور (یعنی ظرفیت سرمایش/گرمایش دستگاه) کنترل کنند به این شکل که کمپرسور آهسته راهاندازی شده و با نزدیک شدن به دمای تنظیمی سرعت آن کاهش پیدا کرده تا نیازی به استارت و استاپ پیوسته نباشد. یک میکروکنترلر، پیوسته از دمای محیط نمونه برداری کرده و سرعت موتور کمپرسور را کنترل مینماید و سیستم به ندرت خاموش و روشن میشود تا نیازی به انرژی اولیه استارت نباشد. این کار باعث صرفه جویی مصرف برق و افزایش عمر دستگاه میشود. اما این نکته مهم را نباید از نظر دور داشت در زمانهایی که دمای هوا بسیار پایین یا بالا برای استفاده در ساختار گرمایش یا سرمایش میباشد هر دو سیستم قدیمی و اینورتور با دور حداکثر کار میکنند و در عمل تفاوتی در میزان مصرف انرژی ندارند.